Giriş
Son dönemlerde ülkemizde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle mükelleflerin birçoğu SGK primlerini ödeyememekte veya yapılandırmaktadır. Dolayısıyla mükellefler tarafından ödenmeyen veya yapılandırılan SGK primleri hangi dönemde gider yazılacağı hususu önem arz etmektedir.
2. SGK primleri ne zaman gider yazılır?
Sosyal güvenlik primlerinin hangi dönemde gider yazılacağına ilişkin sosyal güvenlik kanununa ve vergi mevzuatına bakmamız gerekmektedir. Sosyal güvenlik kanunun 88 inci maddesinin 1 inci fıkrasında “İşverenlerin bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların pirimlerine esas tutulacak kazançlar Toplamı üzerinden bu kanun gereğince hesaplanacak pirim tutarlarını ücretlerinden kesmeye ve kendisine ait pirim tutarlarını da bu miktarı ekleyerek en geç ertesi ayın sonuna kadar sosyal güvenlik kurumuna ödemek zorunda olduğu”, aynı maddenin 11 inci fıkrasında ise “Sosyal güvenlik kurumuna fiilen ödenmeyen pirim tutarlarının gider yazılamayacağı” hüküm altına alınmıştır. 
Sosyal güvenlik primlerinin gider yazılacağına hususuna ilişkin Gelir ve kurumlar vergisi kanununda da düzenleme yapılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinin 2 nci bendinde aynen; “hizmetli ve işçilerin iş yerinde ve iş yerinin müştemilatında İaşe ve ibate giderleri tedavi ve ilaç giderleri sigorta primleri emekli aidatının (SGK primlerinin ödenmesi şartıyla) Safi kazancının tespitinde gider olarak indirebileceği” ifade edilmiştir. 
Kurumlar Vergisi kanunun “Safi Kurum Kazancı” başlıklı 6 ncı maddesinde ise mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde etkili safi kurum kazancının üzerinden hesaplanacağı, Safi kurum kazancının tespitinde gelir vergisi kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu hükme istinaden kurum kazancının tespitinde gelir vergisi kanunun 40 ıncı maddesi ve kurumlar Vergisi kanununun 8 inci maddesinde yer alan giderlerin indirim konusu yapılmaktadır. 
Ayrıca vergi idaresi tarafından yayınlanan 174 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde SGK primlerinin gideri olarak dikkate alınabilmesi için bu primlerin Sosyal güvenlik kurumuna fiilen ödenmiş olması gerektiği, Bu nedenle sigorta primleri dönemine ve ait olduğun yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacağı açıklanmıştır. Yukarıda yer alan Kanuni düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere mükelleflerin SGK primlerini Gelir ve kurumlar vergisi matrahlarından indirim konusu yapılabilmesinin şartı Bu primlerin sosyal güvenlik kurumuna fiilen ödendiği tarihte gider yazılacağıdır. 
Vergi mükelleflerinin ekonomik kriz nedeniyle ödemedikleri ve sonraya erteledikleri SGK primlerinin ise Dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır. Bu durum Ticari kazancın dinlendirilmesinde ki ana prensiplerden tahakkuk esasını ve buna bağlı olarak dönemsellik ilkesinin istisnasını teşkil etmektedir. 
3. Asıl Yüklenici Tarafından Ödenen Taşeron Firmaların Sigorta Primlerinin Giderek Yazılıp Yazılmayacağı Hususu
Özellikle ihaleli işlerde ve özel taahhüt işlerinde, asıl yüklenici tarafından alt firmalara taşeron edilen işlerde, alt taşeronlar tarafından ödenmeyen SGK primlerinin asıl yüklenici tarafından ödenmesi durumunda bu ödemelerin, ana yüklenici tarafından giderek yazılıp yazılmayacağı hususu vergi mükelleflerini tereddüt içinde bırakmaktadır. 
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 12 inci maddesinde işveren, işveren vekili geçici iş ilişkisi kurulan işveren ve alt işveren başlıklı maddenin 6 ıncı fıkrasında; Bir işverenden iş yerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde eşya alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir. Sigortalılar üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren bu kanununun işverene yüklediği yükümlülüklerinden dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü yer almaktadır. 
Gelir Vergisi kanunu 40 ıncı maddesinin 1 inci fıkrasının 3 numaralı bendinde işle ilgili olmak şartıyla mukavelenameye veya ilama veya kanunun emrine istinaden ödenen zarar ziyan ve tazminatların safi kazancının tespitinde gider olarak indirilebilecek belirtilmiştir. Bu nedenle ana yüklenicinin alt firmalara taşere ettiği ve alt işveren tarafından çalıştırılan işçilere ait ödenmeyen sigorta primlerinin, ana yüklenici tarafında ödenmesi sosyal güvenlik kanunu kapsamında yasal bir zorunluluktur. Dolayısıyla alt işverenler tarafından Yüklenilen İhaleli işlerde çalıştırılan işçilere ait olup ödenmeyen SGK primlerinin Kanuni sorumluluk hükümleri çerçevesinde ana yüklenici tarafından ödenmesi durumunda ödenen SGK primlerinin ana yüklenici tarafından gelir ve kurumlar Vergisi kanuna göre gider yazılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.
4. Sonuç
Mükellefler, SGK primlerini sosyal güvenlik kurumuna fiilen ödendi tarihte, Gelir ve Kurumlar vergisi matrahlarından indirim konusu yapılabilmektedir.
Taşeron firmaların sigorta primlerinin asıl yüklenici tarafından ödenmesi sonucu bu ödemelerde asıl yükleniciler tarafından giderek yazılabilecektir.