224kablo
Sektörel

ISI BÜZÜŞMELİ BORULAR VE UYGULAMA TEKNİKLERİ

Tamer Elektrik olarak ısı büzüşmeli boru ve türevlerinde üretimi ve uygulama konularında ki tecrübesini siz değerli okurlarımızla paylaşmak istedik. Isı büzüşmeli boru yapısı itibari ile plastik ve esnek bir malzemedir. Raf ömrü konusunda kuru ve güneş ışığından uzak bir yerde muhafaza edilmesi durumunda yıllarca depolanabilir. Isı büzüşmeli borular kullanım alanı son yıllarda yaygınlaşmış ve kullanıcı sayısı da giderek artmıştır. Bu sebeple Isı büzüşmeli borunun kullanımında sıkça karşılaştığımız bazı kullanıcı hatalarından kaynaklı sorunlar ve bunların çözümleri üzerinde bilgilendirmek istedik.
 Isı ile daralan veya Isı büzüşmeli borular genellikle kablo ekleri, kablo başlıkları, elektronik sanayi ve bir çok yalıtım maksatlı kullanılmaktadır. 
Kullanım sahasına göre kullanılan boru özellikleri ve kullanılan kablo çapına uygun olarak ta boru çapları da değişkenlik göstermektedir. Peki hangi boru hangi alanda nasıl kullanılır? Boruları ana planda iki özelliğe ayırabiliriz, İnce cidarlı ve orta cidarlı olarak. İnce cidarlı borular 1kV (1000 Volt) ve altı için uygun, orta cidarlı borular ise 1kV ile 36kV(1000-36000 Volt arası)a kadar kullanımlar için üretilmektedir. Orta cidarlı boru içlerinde yapışkan reçine bulunmaktadır. Sızdırmazlık amaçlı olarak kullanılır ve borunun uç taraflarından çıkarak boru içerisine, su, nem vb faktörlerden korur. Borunun üzerinde bulunduğu malzemeye tutunmasını sağlar.

Isı büzüşmeli boru nasıl büzüştürülür?
Isı büzüşmeli borunun büzüşmesi için kullanım yeri temiz ve kuru olması gerekir. Daraltma işlemine Pürmüz (şalama) veya ısı fanı ile önce borunun tamamı hafifçe ısıyla tavlanır ve borunun mevcut sıcaklığı değiştirilir. Soğuk havalarda tavlama işleminin yapılması çok yararlıdır. Tavlama sonrası eğer pürmüz kullanıyorsanız alevin sarı noktası ile borunun orta noktasından başlamak üzere, dairesel hareketlerle sabit noktaya tutmadan büzüştürmeye başlanır. Isının fazla verilmesi borunun daha hızlı veya daha çok daralacağı anlamına kesinlikle gelmez.. 

Orta noktadan uç noktalara doğru alev doğrultulur ve yavaş yavaş büzüştürülür, arada pürmüzün borudan uzaklaştırılarak borunun biraz toplanması beklenir. Yüksek Isıalan boruya alevin sabit tutulması durumunda boru ani tepkime vereceği ve plastik bağlar kopmaya başladığı için büzüşme işlemine başlamadan yüzeyde pürüz yaratmaya ve ardından defor-masyona başlar. Bu durum borunun kullanılamaz hala gelmesine de sebep olur. Daraltma işleminde alevin boru üzerinde 450-60 0 hareket  ettirilmesi esastır.


Isı büzüşmeli borularda diğer önemli bir husus, mevcut borunun ısıtma tekniği kullanılarak boyu, 1 veya 2cm büyütülebilir. Bahsettiğimiz gibi pürmüzün orta noktadan her iki uca doğru ısının verilmesiyle boru daralır fakat daralma hareketini hem bükey hem kanatsal olarak yanlara doğru gerçekleştirir. Boruların iç çeperinin reçineli olması yada olmaması durumu değiştirir.  İçi yapışkanlı olan boruların öz ısısı daha yüksek olduğu için soğumaları da geç olacaktır, bu sebeple borunun iç ısısının 500C altına düşmesi ile daralması durmaya başlar. Yapışkansız boruların ısınması ve soğuması daha hızlı olur, bu sebeple daha çok dikkat edilmesi gerekir.